Uit de Kerk op Ypenburg

Reformatie

door: ds. Attie Minnema

Deze week begint het jaar dat de Protestantse Kerk herdenkt dat het volgend jaar 500 jaar geleden is dat de Reformatie is begonnen. Op 31 oktober 1517 heeft de, toen nog monnik, Maarten Luther 95 stellingen op de deur van de kerk in Wittenberg gespijkerd. Stellingen waarin hij beschreef wat er volgens hem mis was in de katholieke kerk. Hij noemt al die misstanden met de bedoeling om die te veranderen, Luther wilde  de kerk hervormen, nieuw en anders vormgeven. Het was niet zijn bedoeling om een nieuwe kerk te stichten, maar hij werd uit de kerk gezet en uiteindelijk ontstond de kerk van de Reformatie, de Protestantse kerk. Later werden dit de Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken en na een aantal nieuwe afscheidingen ontstonden nog meer protestantse kerken. Sinds een aantal jaren zijn de Hervormde, Gereformeerde en de Lutherse Kerken samen weer de Protestantse Kerk in Nederland geworden.

Hervorming of Reformatie is eigenlijk hetzelfde woord. Er zit de betekenis in van ‘opnieuw vormen’.

Eigenlijk zou elke kerk ‘hervormd’ of ‘ge-reformeerd’ kunnen heten. Want een kerk, de vormen van de kerk, van het samen vieren en ook het geloof van de kerkleden verandert voortdurend. In elke nieuwe tijd en in een veranderende maatschappij en samenleving wordt steeds weer de vraag gesteld wat God en het geloof in deze tijd en op onze plek in het leven en in de wereld van ons vraagt. Oude antwoorden of geloofsgedachten voldoen niet altijd meer en soms komen er nieuwe vragen waar weer een antwoord op gezocht moet worden.

Deze week, 31 oktober, is dus de herdenking van 500 jaar Reformatie begonnen. We noemen het niet ‘vieren’, een breuk in een kerk is altijd jammer en is nooit geen reden om te vieren. Lange tijd is er grote afstand geweest tussen de Rooms-Katholieke en de Protestantse Kerk, maar gelukkig wordt er in deze tijd steeds meer naar verbinding gezocht, in plaats van naar de verschillen. Er zijn ook in Nootdorp en Ypenburg regelmatig gezamenlijke vieringen en activiteiten.

Herdenken doe je ook niet om alleen naar het verleden te kijken, naar wat er is gebeurt. Herdenken doe je ook altijd met het oog op de toekomst. Om te leren van het verleden en te proberen in de toekomst goed te doen.

Het zou mooi zijn als er in dit herdenkingsjaar ook volop gelegenheid is voor het gesprek tussen verschillende kerken over wat ons met elkaar verbindt. En kan een breuk uit het verleden wellicht verbondenheid in de toekomst brengen.

Uit de Kerk op Ypenburg

Forever young

door: ds. Attie Minnema

Het is weer de jaarlijkse kinderboekenweek. Een goede gelegenheid om kinderen kennis te laten maken met boeken en met het plezier van lezen. Het thema dit jaar is ‘Opa’s en Oma’s, voor altijd jong!’.

De aandacht voor Opa’s en Oma’s is een mooi thema. Grootouders wonen vaak verder weg dan vroeger van hun kinderen en kleinkinderen en tegelijk vervullen grootouders in veel gezinnen een belangrijke rol als opvang en oppas voor de kleinkinderen en zijn daarmee deels mede-opvoeders van de kinderen.

In de Bijbelse tijd woonden vaak alle generaties grootouders-ouders-kinderen-kleinkinderen dicht bij elkaar. Het gebod om de vorige generaties, (groot)ouders, te ‘eren’, te respecteren en van hen te leren, is dan ook een belangrijk gebod in de Bijbel. Evenals het zorgen voor de eigen (groot)ouders in een tijd waarin er geen sociale voorzieningen waren zoals wij die nu kennen.

Een aantal tiental jaren geleden was ook in Nederland dit bij elkaar wonen van meerdere generaties, m.n. in dorpsgemeenschappen, nog het geval. Als vanzelfsprekend groeide daarmee de verbondenheid en ook het respect voor elkaar als generaties (al gaf het soms ook conflicten en rare verhoudingen en onvrijheid).

Bij het thema ‘Opa’s en Oma’s’ heeft men toegevoegd het thema ‘Voor altijd jong’. Een motivatie voor dit thema heb ik niet kunnen vinden en misschien kan het wel verschillende invullingen hebben.

We worden gemiddeld ouder en ouderen lijken vaak jonger dan onze grootouders vroeger. Dat we oudere werknemers niet te snel af moeten schrijven als ‘te oud’, zoals in het arbeidsproces te vaak gebeurd, lijkt me een ook goede invulling. De ervaring van ouderen kan juist heel belangrijk zijn.

Het lijkt me niet de bedoeling dat het thema wil zeggen dat ‘jong zijn en blijven’ de norm moet zijn. Al wil de reclame ons dat wel graag doen geloven. Voor kinderen is het ook goed om te leren dat ouder worden, en leven in het algemeen, ook kwetsbaarheid, ziekte en hulp nodig hebben, kan betekenen. En dat ouderen ook in hun ouderdom en kwetsbaarheid aandacht, respect en zorgzaamheid verdienen. In ieder geval is ook dat een belangrijke regel in dat ook al héle oude boek, de Bijbel.

Uit de Kerk op Ypenburg

Het belanrijkste boek

door: ds. Attie Minnema

Het jaar 2016 is het jaar van het boek en in dat kader is weer eens een verkiezing uitgeschreven, namelijk de verkiezing van het belangrijkste boek. Tot 23 september kan ieder die dat wil zijn of haar stem uitbrengen op het volgens jou belangrijkste Nederlandstalige boek (je kunt er nog een boekenbon mee verdienen ook).

Tien bekende Nederlanders hebben, als inspiratie, een eigen top10 samengesteld en zo samen een TIP100 met 10 categorieën. Eén van hen is Annemiek Schrijver, o.a. bekend van het mooie spirituele gespreksprogramma De Verwondering dat op zondagochtend wordt uitgezonden. Zij heeft een top 10 samengesteld voor de categorie ‘Geloof, levensbeschouwing en filosofie’. De Bijbel staat daarin bij Annemiek op nummer 2.

Maar : in de tussenstand van de verkiezing (www.hetbelangrijksteboek.nl) staat dit moment op nummer 1 …. de Bijbel. Dat verraste mij positief. Uiteraard heb ik zelf ook op de Bijbel gestemd als belangrijkste boek – en niet alleen vanwege beroepsmatige redenen. Dat de Bijbel op nr. 1 staat wil, volgens andere onderzoeken, niet zeggen dat de Bijbel het meest verkochte en meest verspreidde boek is. Dat is namelijk de IKEAgids. Maar blijkbaar zijn er nog steeds heel veel mensen die de Bijbel het belangrijkste Boek vinden, ook in onze ontkerkelijkte samenleving waarin godsdienst steeds meer als achterhaald beschouwd lijkt te worden en geloof volgens sommigen ‘achter de voordeur hoort’.

De vraag is dan ook of men de Bijbel als belangrijkste boek heeft gekozen uit geloofsmotieven of om andere redenen. Waarschijnlijk zal niemand ontkennen dat de Bijbel grote invloed heeft gehad op onze samenleving en de inrichting daarvan, op onze waarden en normen, en ook voor de Nederlandse taal en litteratuur heel belangrijk is (geweest). Spreekwoorden en uitdrukkingen in onze taal en allerlei motieven en verwijzingen in heel wat boeken zijn nauwelijks te begrijpen zonder enige kennis van de Bijbel. Om nog maar niet te spreken over de schilderkunst en de muziek.

De Bijbel is best een moeilijk boek, je moet bij bepaalde verhalen wel iets weten over de achtergrond, tijd en context waarin de Bijbel is geschreven. En lang niet alle lezers zijn het er over eens hoe je de Bijbel en de Bijbelverhalen moet uitleggen en toepassen. Maar heel veel mensen, gelovig of niet, die de Bijbel lezen ervaren wel dat de verhalen gaan over het gewone leven en de (geloof- en levens) vragen die daarin kunnen spelen. De Bijbel gaat over liefde en dood, goed en kwaad, het goede leven en de fouten en mislukkingen daarin. En wie je daarin als mens kunt en mag zijn, samen met andere mensen, en, voor wie gelovig is, wie je mag zijn voor het aangezicht van God.

Dat maakt de Bijbel een belangrijk boek.

Uit de Kerk op Ypenburg

Pokémon Go of Come in ???

door: ds. Attie Minnema

Het is op dit moment de grote rage : Pokémon Go. Voor wie net als ik er maar weinig van af weet : het is een spel dat je op je smartphone kunt spelen. Op het beeldscherm zie je in de omgeving waar je bent virtuele (denkbeeldige) figuurtjes die je moet ‘vangen’ en kunt ‘trainen’. Op bepaalde plekken of bij of in gebouwen zijn die figuurtjes te vinden. Het is een populair spel, een grote rage en je kunt zomaar ergens op straat jongeren en ook volwassenen op hun telefoon zien turen op zoek naar een Pokémon figuur.

Er wordt verschillend gedacht over dit spel. Het kan verslavend werken en grote groepen Pokémonjagers veroorzaken hier en daar overlast en zelfs gevaarlijke situaties en ongelukken. Maar er zitten ook positieve kanten aan: jongeren komen de deur weer uit en in beweging, het spel levert sociale contacten op, ook voor bijvoorbeeld autistische jongeren kan dit goed werken. Winkels en restaurants kunnen er klanten mee lokken.

Ook kerken worden geconfronteerd met dit spel. Ook onze kerk in Ypenburg, De Toevlucht, schijnt een zogenaamde Pokémon-gym te zijn, een plek waar virtueel gevochten kan worden tussen twee teams van Pokémon-figuren. Het roept de vraag op wat wij als kerk hiermee aan moeten. Vechten is niet iets wat bij een kerk past. In de kerk gaat het immers over liefde, vrede, verzoening.

Er zijn kerken, en ook andere godshuizen, die het spel ver van zich willen houden omdat ze de figuurtjes zien als duivels of afgoden. Pokémon schijnt Pocket Monster te betekenen.

Anderen zien juist mogelijkheden voor evangelisatie, om van God te vertellen met de uitleg: “ een Pokémon zie je niet in het echt, maar met de app wel, God kun je niet zien, maar met de Bijbel in de hand kun je God  wel zien en leren kennen.” Maar dat is misschien toch iets te gemakkelijk, God ‘zien’ en in God geloven doe je met je hart, een innerlijk oog, met gelovige verbeeldingskracht.

Maar wellicht zijn er andere mogelijkheden. Je kunt mensen die in de buurt van de kerk een Pokémon figuur zoeken uitnodigen om binnen te komen, mensen, jongeren die normaal niet in een kerk komen. Je kunt hen iets te drinken aanbieden, of een oplader voor de telefoon en wie weet levert het een goed gesprek op.

Iemand vertelt dat hun achtjarige zoon opeens zei: ‘ik wil naar de kerk’, ouders blij natuurlijk, maar de reden van het kinderlijke enthousiasme blijkt al gauw: ‘in de kerk zit een Pokémon, een hele goede’.

Zolang Pokémon Go een spel is, lijkt het me ook in de kerk niet zo’n probleem. Ook in de kerk mag gespeeld worden. Verslaving en overlast en eventuele agressie, dat moet uiteraard voorkomen worden, maar dat geldt niet alleen voor de kerk en gelovigen. Voor het overige: in de kerk is iedereen altijd welkom !